Tư vấn lắp camera hành trình, camera lùi, camera tiến, camera 360 độ ô tô Leave a comment

Có rất nhiều loại camera hành trình trên thị trường như vietmap, xiaomi, webvision,… rất nhiều thương hiệu camera nổi tiếng nhưng không biết nên mua camera hành trình, camera lùi, camera tiến hay camera 360 độ ô tô loại nào?

Trên thị trường Việt Nam hiện nay có rất nhiều loại camera ô tô, đa dạng về chất lượng, mẫu mã lẫn chủng loại, tính năng. Để giúp bạn dễ dàng lựa chọn được loại camera ô tô phù hợp, trong bài viết này chúng tôi sẽ tổng hợp các loại camera lắp trên ô tô hiện có ở thị trường Việt Nam, phân tích ưu nhược điểm, kinh nghiệm mua và sử dụng của từng loại camera xe hơi bao gồm:

• Camera hành trình ô tô
• Camera lùi
• Camera tiến mũi xe
• Camera tiến trên gương chiếu hậu
• Camera 360 độ

1. Camera hành trình ô tô là gì?

Camera hành trình ô tô là một thiết bị đảm nhận chức năng ghi, lưu trữ và truyền phát toàn bộ hình ảnh, diễn biến trong suốt quá trình xe chạy trên đường. Camera hành trình cho ô tô thường được lắp gần gương chiếu hậu trung tâm để có thể cho góc quay toàn cảnh nhất ở phía trước xe.

Có nên lắp camera hành trình ô tô?

Lợi ích của camera hành trình ô tô:

• Lưu trữ các thông tin hành trình xe bao gồm: hình ảnh, thời gian, tốc độ…
• Sử dụng hình ảnh làm bằng chứng để phân định đúng – sai khi va chạm, tai nạn…
• Sử dụng hình ảnh làm bằng chứng trong các tình huống “nhạy cảm” cho rằng CSGT phạt nhầm
• Quan sát tình hình xung quanh khi ô tô đang đậu đỗ, ghi lại hình ảnh nếu xảy ra các trường hợp va quẹt, trộm cắp…
• Lợi ích cộng đồng, cung cấp hình ảnh phục vụ công tác điều tra, truy bắt tội phạm, hỗ trợ giải quyết các vụ va chạm, tai nạn xe khác…
• Một số camera hành trình tốt còn có nhiều tính nắng hỗ trợ lái xe thông minh như: định vị GPS, dẫn đường, cảnh báo quá tốc độ, cảnh báo đi chệch làn đường, thông báo biển báo giao thông phía trước…

Lắp camera ô tô nói chung và camera hành trình nói riêng đều mang đến những lợi ích nhất định. Lợi ích chính của việc lắp camera giám sát hành trình cho xe ô tô đó là bảo vệ người lái và bảo vệ phương tiện. Khi sử dụng camera hành trình ô tô, toàn bộ hình ảnh trong quá trình lái xe sẽ được lưu trữ lại. Đây được xem là bằng chứng có tính thuyết phục nhất nếu người lái “vướng” vào các vụ việc tranh cãi hoặc nghiêm trọng hơn khi va chạm, tai nạn… tránh được các tình huống “sai oan”, “ăn vạ”, “động tay động chân” giữa đường…

Một lợi ích khác của camera hành trình ô tô đó là giúp người lái thoát các tình huống “trớ trêu” khi bị cảnh sát giao thông phạt “nhầm”. Trong các trường hợp bạn bị cảnh sát giao thông thổi phạt, nhưng tự tin rằng mình hoàn toàn đi đúng luật, bạn có thể trưng hình ảnh từ camera hành trình xe mình làm bằng chứng.

Giá camera hành trình ô tô dao động từ 400.000 đến 10.000.000 đồng. Cách lắp camera hành trình khá đơn giản, bạn có thể tự lắp tại nhà hoặc nhờ người bán lắp hộ với thời gian chưa đầy 15 phút.

Mức độ cần thiết: 10/10

Kinh nghiệm mua camera hành trình ô tô

Hiện nay có rất nhiều loại camera hành trình oto. Điều này khiến người mua gặp khó khăn không biết nên mua camera hành trình loại nào. Sau đây là một số kinh nghiệm mua camera hành trình từ các chuyên gia.

Tránh mua camera hành trình giá rẻ

Camera hành trình giá rẻ được bày bán khá phổ biến hiện nay. Rất nhiều người vì “mê rẻ” nên mua nhầm camera hành trình “dỏm”, “xài chưa bao lâu đã hư”… Một số vấn đề thường gặp ở camera hành trình giá rẻ, camera “dỏm”:

• Độ bền kém: Linh kiện rẻ tiền, vỏ yếu chịu nhiệt kém, không chắc chắn, camera rất dễ hư hỏng sau một thời gian sử dụng. Một số loại thường bị cong, tách vỏ do thường xuyên tiếp xúc với nắng nóng xuyên qua kính lái.
• Pin kém/nguồn vào không ổn định: Camera hành trình xe hơi thường dùng nguồn điện trực tiếp từ ô tô. Một số loại có thêm pin bên trong cho phép ghi video không cần nguồn cung điện. Với camera “dỏm” cả cổng nguồn vào và pin đều dễ xảy ra vấn đề khiến camera hoạt động không ổn định.

• Hình ảnh mờ, phân giải kém: Đây là trường hợp phổ biến nhất. Một chiếc camera hành trình oto tốt thường sẽ có độ phân giải từ HD trở lên. Tuy nhiên camera hành trình giá rẻ hoặc hàng không rõ nguồn gốc thì có độ phân giải thấp hơn hoặc cùng là độ phân giải Full HD nhưng hình ảnh nhạt màu, mờ, không sắc nét.
• Không chống rung/chống rung kém: Nếu là hàng  “dỏm”, camera thường sẽ bị rung nhiều khiến hình ảnh dễ bị nhoà, mờ, không ổn định…
• Thu tín hiệu định vị không ổn định: Đa phần các loại camera hành trình giá rẻ thường gặp vấn đề trong việc thu tín hiệu định vị.
• Kén thẻ nhớ, lỗi truy xuất, lỗi phần mềm: Camera hành trình “dỏm” rất kén thẻ nhớ, nhiều trường hợp còn bị lỗi truy xuất hình ảnh trong thẻ nhớ, lỗi phần mềm…
• Thiếu các chức năng cao cấp: Camera giá rẻ thường thiếu nhiều chức năng như định vị GPS, cảnh báo quá tốc độ, chế độ ghi hình khi đỗ xe…

Có thể thấy khi mua camera hành trình “dỏm” sẽ dễ gặp rất nhiều vấn đề. Do đó, để dùng lâu dài lại có được hình ảnh chất lượng, bạn nên tránh mua camera hành trình giá rẻ bởi khả năng cao sẽ gặp hàng “dỏm”.

Chọn chip camera hành trình: Càng mạnh độ phân giải càng cao

Chip camera (hay chip xử lý hình ảnh) là phần quan trọng nhất. Chip camera sẽ chi phối toàn bộ các yếu tố liên quan đến chất lượng hình ảnh thu được như: độ mượt, định dạng video, số lượng khung hình trên giây, khả năng hỗ trợ các công nghệ khác (như ghi hình ngược sáng WDR)…

Khi mua camera hành trình cho ô tô, yếu tố quan trọng đầu tiên bạn cần quan tâm đó là chip camera. Các loại camera hành trình ô tô chất lượng, có thương hiệu thường sẽ cung cấp rõ mọi thông số phần cứng, nhất là loại chip xử lý trên bao bì sản phẩm. Hiện nay, camera hành trình xe ô tô trên thị trường Việt Nam thường sử dụng các loại chip như Sony Starvis, Ambarella, Novatek, Texas Instruments…

Chọn góc quay camera hành trình: Ưu tiên độ rộng 150 – 170 độ

Yếu tố thứ hai cần quan tâm khi mua camera hành trình xe hơi đó là góc quay. Các loại camera hành trình hiện nay thường có độ rộng góc quay từ 120 đến 170 độ. Góc quay càng rộng phạm vi hình ảnh thu vào sẽ càng nhiều. Do đó, khi mua camera hành trình nên ưu tiên chọn các loại camera có góc quay từ 150 đến 170 độ.

Chọn khẩu độ ống kính camera hành trình: Càng lớn càng đủ sáng

Khẩu độ là đường kính của cửa điều sáng camera. Khẩu độ càng lớn thì ánh sáng lọt vào càng nhiều. Vì camera hành trình xe ô tô cần quay ở tốc độ cao nên để bù lại sáng bắt buộc khẩu độ phải lớn. Đơn vị đo khẩu độ ống kính là f-stop. Đây là tỷ lệ giữa tiêu cự và đường kính khẩu độ. F-stop càng nhỏ thì khẩu độ ống kính càng lớn.

Camera hành trình ô tô giá rẻ thường có F 4, 2.8… Các loại camera hành trình ô tô tốt thường có F 1.2, 1.8, 2.0 và 2.8. Khi mua camera hành trình, bạn nên xem số F. Với các mẫu camera hành trình cùng tầm giá, bạn nên ưu tiên chọn mẫu có số F nhỏ nhất, hình ảnh cho ra sẽ đẹp hơn, khả năng quay khi thiếu sáng cũng tốt hơn.

Chọn kích cỡ camera hành trình: Nhỏ gọn là “chuẩn”

Camera hành trình xe ô tô thường được lắp trên gần vị trí gương chiếu hậu trung tâm. Dù ít hay nhiều cũng ảnh hưởng đến tầm nhìn người lái. Vì thế, để tránh gây vướng mắt khi quan sát kính lái, bạn nên ưu tiên mua camera hành trình xe hơi nhỏ gọn. Tốt nhất nên chọn camera hành trình gương chiếu hậu hay camera hành không màn hình (để tích hợp hiển thị trên màn hình trung tâm).

Chọn camera hành trình hồng ngoại hay có WDR

Nếu gặp điều kiện thiếu sáng như trời tối, ban đêm, chạy vào đường hầm… camera hành trình thông thường sẽ khó ghi được hình ảnh rõ nét. Để khắc phục điều này, các hãng camera hành trình thường lắp thêm đèn hồng ngoại hoặc tích hợp tính năng WDR (Wide Dynamic Range) giúp camera có thể ghi hình ảnh sáng rõ trong điều kiện thiếu sáng. Do đó, khi mua camera hành trình cho ô tô nên ưu tiên chọn loại cam hành trình hồng ngoại hoặc có WDR.

Chọn camera có các chức năng cần thiết

Nên ưu tiên chọn các loại camera hành trình có các chức năng sau:

• Ghi đè: Dung lượng thẻ nhớ dù lớn thì cũng đến lúc bị đầy. Do đó, camera hành trình ô tô nên có tính năng ghi đè.
• Tự khởi động: Người dùng thường quên bật camera hành trình lắp trên ô tô. Vì thế camera nên có chức năng tự khởi động.
• 3 chế độ ghi hình cơ bản: Camera hành trình xe hơi nên có tối thiểu 3 chế độ ghi hình cơ bản sau: ghi hình thông thường, ghi hình sự kiện (khi có va chạm, tai nạn…) và ghi hình khi dừng & đỗ xe.
• Cảm biến va chạm G-sensor (cảm biến trọng lực): Đây là một chức năng camera hành trình cao cấp. Theo đó, khi ô tô đang di chuyển nếu xảy ra va quẹt, va chạm, tai nạn, camera sẽ tự động kích hoạt và ghi nhớ, bảo lưu đoạn video va chạm. Các đoạn video này được đánh dấu đặc biệt sẽ không bị ghi đè.
• Kết nối không dây: Để tiện xem và xuất video nên có chức năng kết nối camera hành trình với điện thoại hay các thiết bị khác như máy tính bảng, laptop…

Ngoài ra, nếu có điều kiện bạn cũng nên mua camera hành trình có các tính năng nâng cao sau:

• Hỗ trợ lái xe an toàn: Các loại camera hành trình cao cấp thường có thêm các tính năng cảnh báo làn đường, cảnh báo tốc độ, cảnh báo vật cản phía trước…
• Định vị GPS: Chức năng này giúp định vị và lưu lại thông tin vị trí theo hành trình xe.
• Dẫn đường: Một số loại camera hành trình oto hiện được tích hợp định vị GPS và bản đồ cùng tính năng dẫn đường tiện ích.
• Tích hợp camera lùi: Một số loại camera hành trình tích hợp camera lùi có thêm 1 mắt camera phụ lắp đuôi xe (còn gọi là camera hành trình trước sau). Camera này vừa giúp ghi lại hình ảnh hành trình từ góc sau xe lại vừa đóng vai trò như một camera lùi, hỗ trợ quan sát khi cần lùi, đậu đỗ, quay đầu…

Camera hành trình nào tốt nhất hiện nay?

Trên thị trường Việt Nam hiện có vô số loại camera hành trình ô tô đến từ nhiều thương hiệu trong và ngoài nước. Trong đó có một số loại camera hành trình nổi tiếng được nhiều người tin dùng như:

Camera hành trình VIETMAP

VIETMAP (Việt Map) là công ty Việt Nam hàng đầu chuyên về lĩnh vực GIS. Vì có thế mạnh là bản đồ số, GPS dẫn đường nên các dòng camera hành trình VietMap thường được tích hợp tính năng GPS và dẫn đường. Nhiều người đánh giá camera hành trình VietMap cao nhờ tính năng dẫn đường VietMap S1. Ngoài ra, camera hành trình VietMap còn có nhiều tính năng nổi bật khác như ghi hình Ultra HD (4K), góc rộng, WDR ghi hình ngược sáng, kết nối WIFI, cảnh báo tốc độ bằng giọng nói…

Giá camera hành trình VietMap dao động từ 2.000.000 đến 5.000.000 đồng, trong đó mức giá phổ biến nhất tầm 3.000.000 đến 4.000.000 đồng.

Bên cạnh các loại camera Vietmap phổ biến trên còn có nhiều loại khác như: VietMap iCAM VM100, VietMap iCAM VM200, VietMap IR23, VietMap INNOVV C5, VietMap INNOVV K2, WayGo 810, VietMap Xplore C2… Một số mẫu đã dừng sản xuất như VietMap K9S, VietMap A45, VietMap K12, VietMap X11, VietMap G68, VietMap C5… cũng từng được đánh giá tốt.

Camera hành trình Xiaomi

Xiaomi là một thương hiệu hàng điện tử đến từ Trung Quốc. Đa phần người dùng đều đánh giá camera hành trình Xiaomi có giá bán “mềm”, từ 900.000 đến – 2.000.000 đồng. Đây được xem là một trong các dòng camera hành trình giá rẻ chất lượng, đáng tham khảo. Đặc biệt, Xiaomi còn có nhiều dòng camera hành trình không màn hình nên phù hợp sử dụng cho những xe ô tô đã có sẵn màn hình trung tâm.

Camera hành trình Webvision

Webvision là một đơn vị chuyên phân phối camera hành trình. Các sản phẩm được sản xuất liên doanh giữa HongKong, Nga và Việt Nam. Webvision có 2 dòng camera hành trình: dòng màn hình thường và dòng màn hình gương chiếu hậu. Giá camera hành trình Webvision dao động từ 2.000.000 đến 9.000.000, phổ biến ở mức 5.000.000 đến 7.000.000.

Các chuyên gia đánh giá camera hành trình Webvision cao ở ưu điểm sử dụng chip Sony, góc quay rộng, hỗ trợ dẫn đường Navitel, cảnh báo lái xe an toàn ADAS…

Camera hành trình HP

HP là một tập đoàn công nghệ thông tin hàng đầu thế giới, thành lập tại Mỹ. Giới chuyên môn đánh giá camera hành trình HP cao nhờ uy tín thương hiệu, chất lượng, độ bền… Giá camera hành trình HP dao động từ 3..000.000 đến 4..000.000 đồng, chỉ có duy nhất dòng camera hành có màn hình. Nếu so sánh với một số dòng camera hành trình khác, camera HP có nhược điểm không hỗ trợ tiếng Việt, góc quay chưa rộng…

Hướng dẫn sử dụng camera hành trình ô tô

Là một thiết bị công nghệ nên camera hành trình có nhiều đòi hỏi và yêu cầu nhất định. Sử dụng sai cách có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động của camera, thậm chí khiến camera bị hư hỏng nặng.

Cẩn trọng nếu sử dụng nguồn điện trong xe

Các sản phẩm camera hành trình ô tô đều có pin tích hợp sẵn bên trong. Tuy nhiên pin này chỉ sử dụng được trong khoảng thời gian ngắn. Nguồn pin này chủ yếu hỗ trợ khi người dùng cài đặt hay xem lại hình ảnh trên camera, không nhằm duy trì hoạt động của camera khi ghi hình. Do đó, camera hành trình thường dùng nguồn điện trực tiếp từ xe.

Khi dùng nguồn điện trực tiếp trên xe, điều đầu tiên bạn cần quan tâm đó là camera hành trình ô tô sử dụng nguồn điện bao nhiêu, 5V, 12V hay 24V… Bạn có thể tìm thông tin này trên vỏ hộp, bao bì sản phẩm. Nếu camera hành trình dùng nguồn không phù hợp với nguồn điện xe bạn, bắt buộc bạn phải sử dụng thêm một bộ chuyển nguồn để tránh trường hợp quá tải, nguy cơ chập cháy cao.

Để kết nối nguồn điện cho camera hành trình, bạn có thể cắm trực tiếp qua đầu tẩu ô tô hoặc dẫn dây kết nối với đầu nối chờ trong xe. Nếu cắm vào đầu tẩu thì rất đơn giản, có thể tự làm tại nhà. Tuy nhiên, cách kết nối này có nhiều nhược điểm đó là nguồn sẽ không đảm bảo ổn định 100%, do có thể bị nhiều tác động từ bên ngoài gây lỏng, rơi chui cắm. Thứ hai là trên ô tô thường chỉ có từ 1 đến 2 ổ cắm tẩu. Nếu bạn sử dụng để cắm dùng camera hành trình thì khi cần dùng những thiết bị khác sẽ khá bất tiện vì không đủ ổ cắm. Giải pháp cho tình trạng này là bạn phải trang bị thêm một tẩu chia sạc cho ô tô. Bạn có thể tìm mua tại Phụ kiện xe hơi chính hãng MuCAR

Nếu dẫn dây đấu nối trực tiếp với nguồn điện bên trong xe, mức độ ổn định sẽ cao hơn, lại không tốn 1 ổ tẩu. Tuy nhiên, việc lắp đặt này khá phức tạp, tốt nhất nên nhờ người bán hay người có chuyên môn lắp đặt để đảm bảo an toàn nhất. Một lưu ý quan trọng đó là khi camera hành trình xe ô tô đang hoạt động, bạn tuyệt đối không rút nguồn điện, tác động đến hệ thống các dây dẫn đấu nối điện. Vì điều này không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động của camera hành trình mà còn có thể ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống điện trên ô tô.

Cài đặt chế độ Loop Recording trên camera hành trình

Camera hành trình cho xe ô tô được thiết lập ghi hình và lưu trữ toàn bộ trong thẻ nhớ. Nếu camera của bạn sử dụng thẻ nhớ 16GB thì hình ảnh sẽ được thu liên tục đến khi đầy thẻ nhớ, sao đó sẽ lặp lại ghi đè trên hình ảnh cũ. Do đó, khi cần xem hay cần xuất video, bạn phải xuất một file có dung lượng đến 16GB. Việc này vừa mất thời gian lại bất tiện vô cùng.

Để khắc phục điều này, các loại camera hành trình trên ô tô hiện nay đều có một chế độ Loop Recording. Khi cài đặt chế độ, đoạn dài video sẽ được ngắt, chia video dài thành các video nhỏ dài 3 phút, 5 phút hay 10 phút. Chọn chế độ này, khi bạn cần tìm lại xe hay cần xuất file video cũng sẽ nhẹ hơn, dễ dàng và nhanh hơn.

Mua và sử dụng thẻ nhớ đúng cách

Để lưu trữ dữ liệu (video) từ camera hành trình thì cần có thẻ nhớ. Các loại camera hành trình nói chung hiện nay thường khá kén thẻ nhớ. Khi chọn mua thẻ nhớ camera hành trình ô tô, bạn cần lưu ý đến khả năng hỗ trợ dung lượng thẻ nhớ camera hành trình và loại thẻ nhớ phù hợp.

Camera hành trình sẽ có khả năng hỗ trợ dung lượng thẻ nhớ tối đa và tối thiểu. Ví dụ, đối với camera hỗ trợ thẻ nhớ tối đa 64GB và cần thẻ nhớ tối thiểu 8GB để ghi hình thì bạn có thể chọn mua thẻ nhớ 8GB, 16GB, 32GB hay 64GB. Nếu không thường xuyên chạy đường dài, bạn không cần mua thẻ nhớ dung lượng quá lớn như 64GB mà thẻ nhớ dung lượng 8GB hay 16GB sẽ là lựa chọn hợp lý hơn.

Bên cạnh mua thẻ, bạn cũng cần chú ý đến việc lắp/tháo thẻ. Bởi tháo lắp không đúng cách có thể khiến thẻ nhớ bị hư, camera bị treo. Khi tháo/lắp thẻ nhớ, bạn cần đảm bảo camera hành trình đã tắt. Tuyệt đối không tháo thẻ nhớ khi camera đang hoạt động vì có thể khiến chập hỏng thẻ, nghiêm trọng hơn là bộ phận ổ đọc thẻ bị chập, về sau sẽ không nhận thẻ nữa.

Ngoài ra, còn có một lưu ý khác đó là nên định dạng lại thẻ nhớ định kỳ. Các camera hành trình hiện nay đa phần đều có tính năng ghi đè lên video cũ khi thẻ nhớ đầy. Tuy nhiên, việc ghi đè này đôi khi xảy ra lỗi video quay được. Do đó, các nhà sản xuất thường khuyến cáo cách vài tháng nên định dạng thẻ nhớ một lần. Bạn không cần phải tháo thẻ nhớ mà có thể định dạng thẻ nhớ ngay trên camera.

Hạn chế sử dụng camera hành trình ô tô khi nhiệt độ tăng cao

Người ta thường lắp camera hành trình ở phía sau kính lái nên camera hàng ngày sẽ tiếp xúc nhiều với nắng nóng. Mỗi camera hành trình xe hơi thường có một khoảng nhiệt độ hoạt động riêng, đa phần  thường dưới ngưỡng 65 độ C, 70 độ C, loại cao cấp hơn có thể dưới ngưỡng 75 độ C. Nhưng thực tế không nên để camera hoạt động ở quá gần ngưỡng. Vì nếu bị phơi nắng lâu, nhiệt độ tăng cao 60 – 70 độ C có thể khiến chip xử lý hình ảnh bị cháy, các chi tiết máy ảnh hưởng, kéo dán bị chảy…

Do đó, khi dùng camera hành trình xe ô tô nên lưu ý đến vấn đề nhiệt độ. Nếu camera phơi nắng quá lâu, sờ thấy nóng rang bạn nên tắt camera ngay. Đợi đến khi nhiệt độ camera trở lại bình thường hãy khởi động lại. Ngoài ra nếu camera xe bạn có tính năng cảm biến va chạm, khi thường xuyên chạy xe dưới trời nắng, bạn có thể chọn chế độ ghi hình ngắt quãng để tránh nhiệt độ camera bị quá nóng. Với tính năng này, camera sẽ tự động bật và ghi hình diễn biến khi xe xảy ra va chạm dù đang ở trạng thái “ngủ”.

Khi đỗ xe lâu dưới trời nắng nên tắt camera trước khi ra khỏi xe. Nếu có thể, bạn nên trang bị bạt che nắng, chống nóng phủ trên kính lái, để bảo vệ camera hành trình cũng như các chi tiết khác trong nội thất xe tránh khỏi tác hại từ nắng nóng.

Chủ động tắt một số chức năng camera hành trình khi không cần thiết

Ngoài chức năng camera hành trình chính là ghi hình ảnh còn có chức năng ghi âm thanh. Nếu bạn dùng xe cá nhân thì chức năng này thường không cần thiết. Lời khuyên là bạn nên tắt chức năng này.

Tắt/mở màn hình camera hành trình khi lái xe

Bên cạnh đó, một lời khuyên khác khi sử dụng camera hành trình oto đó là khi lái xe bạn nên tắt màn hình camera hành trình lắp trên ô tô. Thoạt nghĩ, chắc chắn bạn sẽ cho rằng điều này là vô lý. Tuy nhiên theo nghiên cứu thực tế, người lái thường dễ bị phân tâm nhiều khi có màn hình hiển thị hình ảnh từ camera hành trình. Còn khi cần chuyển làn, rẽ phải, trái, lùi đỗ trong bãi… bạn có thể bật màn hình hiển thị. Vì góc quay rộng của camera hành trình sẽ phần nào giúp bạn quan sát và phán đoán tốt hơn.